🗞️ WeFailed

CZWARTEK, 02.11.2023 | 1668 słów, 5m 46s lektury

CYFERKI

⛽🔻-5.7 mld PLN

Koszt przedwyborczej promocji awarii Orlenu wynikający z najnowszego raportu kwartalnego i spadającego zysku netto. O dziwo, akcje firmy utrzymują się na bardzo stabilnym poziomie.

⚰️🗑️ 3 - 9 kg odpadów

Waga odpadów generowanych przez jeden grób podczas Wszystkich Świętych. Stowarzyszenie Polski Recykling szacuje, że w trakcie święta powstaje co roku nawet 120 tys. ton niesegregowanych śmieci.

🥷 🧑‍🦱 25 mln dolarów

Roczne wydatki Meta na ochronę osobistą Marka Zuckerberga, najwyższe wśród big techów. Dla porównania Apple wydaje zaledwie $500 tys. na ochronę Tima Cooka.

🏗️👐🏽 +129% sprzedanych mieszkań

Wzrost popytu na mieszkania w Q3 w porównaniu z tym samym kwartałem rok temu. Program Bezpieczny kredyt 2% coraz mocniej rozgrzewa rynek, który nie nadąża z podażą i w dalszym ciągu podbija ceny za m2.

GOSPODARKA

Zadyszka Starego Kontynentu

Europa może teraz czuć się jak doświadczony kolarz pedałujący pod górę, którego wyprzedza rubaszny grubasek na elektryku, wcinający kubełek z KFC.

Dwie prędkości: gospodarka strefy euro coraz mocniej zwalnia, w przeciwieństwie do amerykańskich rówieśników — choć oba bloki prowadzą niemal identyczną politykę monetarną.

• Zarówno Fed, jak i Europejski Bank Centralny windowały w tym roku stopy procentowe, idąc praktycznie łeb w łeb, by ugasić szalejącą inflację.

• Te zabiegi się w dużej mierze sprawdziły, choć gospodarka USA wciąż rośnie, podczas gdy Europejczycy wpędzili się w początek recesji.

W Q3 PKB w strefie euro skurczyło się o 0.1% w porównaniu z drugim kwartałem — do chorowitych Niemiec doszło osłabienie drugiej gospodarki UE → Francji (wzrost, ale tylko 0.1%) i stagnacja gospodarcza trzeciej, czyli Włoch.

• W tym samym okresie amerykańska gospodarka urosła z kolei o 1.2% napędzana rosnącymi wydatkami konsumenckimi i silnym rynkiem pracy.

• Największą bolączką Europy pozostaje kryzys energetyczny — rosnące ceny energii spowalniają gospodarki Starego Kontynentu, zwłaszcza w odniesieniu do Stanów, które osiągnęły niezależność energetyczną i nie muszą polegać na dostawie surowców od zewnętrznych partnerów.

Światełko w tunelu: plusem jest to, że podstawowy cel Europejskiego Banku Centralnego jest coraz bliżej realizacji.

• Inflacja spadła do poziomu 2.9%, sporo poniżej oczekiwań analityków, którzy prognozowali odczyt na poziomie 3.1%.

Windowanie stóp procentowych spowolniło gospodarkę do stopnia, w którym inflacja staje się znośna — teraz państwa Zachodu muszą znaleźć sposób na powrót do trajektorii wzrostowej.

Tymczasem u nas: żeby nie było zbyt doomersko zacznijmy od newsa pozytywnego:

• Wstępny odczyt GUS wskazał, że inflacja w październiku spadła z 8.2% do 6.5% i jest na najniższym poziomie od ponad dwóch lat.

• Część analityków podejrzewa, że w listopadzie Rada Polityki Pieniężnej może obniżyć stopy procentowe o kolejne 0.25 p.b. co przyniesie dalszą ulgę kredytobiorcom.

Okej, ale: przyszłość nie rysuje się już tak różowo.

• W tym miesiącu ceny konsumenckie urosły o 0.2% w porównaniu z wrześniem i to pomimo przedwyborczej promocji na Orlenie, przez którą ceny paliw zanurkowały o 4.2%.

To znaczy, że ceny żywności i energii i tak zasypały Obajtkowe promcie, a już teraz Orlen winduje ceny paliw w hurcie, co będzie skutkować mocną odbitką na stacjach.

• Część analityków spodziewa się, że trend spadającej inflacji się kończy i pozostaniemy na poziomie ~6% przez większość przyszłego roku.

4 WAŻNE RZECZY™

1. 🇵🇸 Egipt otwiera granicę ze Strefą Gazy

Wczoraj rozpoczęła się ewakuacja z terenów okupowanej enklawy, możliwa wyłącznie dla obywateli innych państw oraz części rannych Palestyńczyków. W tym celu otwarte zostało przejście graniczne z Egiptem w Rafah — osoby wyjeżdżające ze strefy konfliktu podlegają ścisłym kontrolom i mogą przekraczać granicę tylko w wyznaczonych okienkach czasowych.

• We wtorek przeprowadzony został atak rakietowy na obóz dla uchodźców w północnej części Strefy Gazy. W wyniku eksplozji zginęło ponad 50 osób. Armia Izraela wzięła odpowiedzialność za atak i podkreśliła, że była to świadoma decyzja — na miejscu miał znajdować się szereg wysoko postawionych przywódców Hamasu, którzy zginęli wraz z ludnością cywilną.

• Wczoraj Boliwia ogłosiła zerwanie stosunków dyplomatycznych z Izraelem, w wyniku pogarszającej się katastrofy humanitarnej. Kolumbia i Chile mogą być następne, bo obydwa kraje odwołały swoich ambasadorów ze stanowisk w Izraelu.

Tragiczna w skutkach ofensywa Izraela weszła w etap walk ulicznych i powolnego zajmowania terenu przez jednostki specjalne. We wtorek doszło do odzyskania jednej z przetrzymywanych zakładniczek — uwolniona została żołnierka sił Izraelskich, Ora Magidisz. Wczoraj wieczorem media informowały, że siły IDF są już na przedmieściach Gaza City.

2. 🇲🇪 Czarnogóra doczekała się rządu

36-letni Milojko Spajić został najmłodszym premierem europejskiego kraju, po tym, jak we wtorek parlament Czarnogóry przegłosował utworzenie rządu — 5 miesięcy po wyborach, które wprowadziły w kraj w przedłużające się polityczne limbo.

• Spajić, który wcześniej pracował jako bankier inwestycyjny w Goldman Sachs, przedstawił swoją wizję na przyszłość kraju jako „przekształcenie Czarnogóry w Szwajcarię Bałkanów i Singapur Europy”.

• Jego główna obietnica to dołączenie kraju do Unii Europejskiej — negocjacje akcesyjne trwają od 2012 roku, a zaprzysiężenie go na premiera zbiegło się w czasie z wizytą w kraju Ursuli von der Leyen.

3. 🇦🇫 Afgańczycy wyrzucani z Pakistanu

Trwa przymusowa migracja powrotna ponad 2 milionów Afgańczyków, po tym, jak władze Pakistanu nakazały im opuścić ich kraj z deadlinem do 1 listopada.

• Mniejszość afgańska mieszkała w Pakistanie od lat, choć migracja nasiliła się po 2021 i przejęciu władzy przez Taliban — ponad 600 tys. obywateli uciekło wówczas z Afganistanu, z obawy przed prześladowaniami nowego reżimu.

• Pakistan twierdzi, że 14 z 24 terrorystów-samobójców, którzy przeprowadzali zamachy w kraju od lutego tego roku, pochodziła właśnie z Afganistanu.

4. Rosjanie w przestrzeni powietrznej Japonii

We wtorek rosyjski śmigłowiec wleciał bez autoryzacji do japońskiej przestrzeni powietrznej nad Hokkaido — najbardziej wysuniętej na północ wyspy Japonii, która graniczy z rosyjską wyspą Sachalin.

• Incydent doprowadził do poderwania japońskich myśliwców, choć nie doszło do poważniejszego starcia w powietrzu. Japonia zgłosiła formalny protest przeciwko prowokacji ze strony Rosjan.

• Kraje mają niejasne relacje dyplomatyczne — nie toczą ze sobą wojny, ale od zakończenia II wojny światowej pomiędzy Japonią a ZSRR/Rosją nie został zawarty pokój. Oba państwa nadal spierają się o przynależność wysp Kurylskich — niewielkiego archipelagu między Hokkaido a Kamczatką.

TECHNOLOGIA

Poważne rozmowy o AI

Zaproszenie dla naszego ministra cyfryzacji chyba zginęło na poczcie, ale tak poza tym — większość ważnych postaci w polityce i technologii zjechało się wczoraj do UK na pierwszy międzynarodowy szczyt poświęcony przyszłości AI.

Dla kontekstu: poza zbiciem inflacji i uratowaniem swojej tonącej w sondażach partii premier UK, Rishi Sunak, ma jedno marzenie — chce, by jego kraj został znaczącym graczem w rozwoju sztucznej inteligencji.

• W tym celu zorganizował trwającą od wczoraj konferencję, która odbywa się w prawdziwie historycznym miejscu — Bletchley Park, który był siedzibą Alana Turinga i jego zespołu matematyków, którzy podczas II wojny światowej złamali kod enigmy.

• Na zaproszenie Sunaka odpowiedzieli przedstawiciele 28 państw (w tym USA i Chiny, UE i państwa Zatoki Perskiej) oraz 40 największych firm technologicznych. Celem konferencji jest podpisanie wiążącego porozumienia, które ma zapobiec „katastroficznym” skutkom niekontrolowanego rozwoju technologii.

Crème de la crème: choć szczyt trwa zaledwie dwa dni i jest w niektórych mediach zbywany jako PRowa wydmuszka — lista gości robi wrażenie.

• W Bletchley Park pojawili się pierwszoligowi politycy, a wśród nich: wiceprezydentka USA, Kamala Harris, chiński minister technologii, Wu Zhaohui, czy minister innowacji z Izraela, Hadassa Getzstain.

• Do ciekawych zakulisowych spotkań z pewnością doszło też po stronie biznesu. Konferencja zgromadziła w jednym miejscu m.in. Sama Altmana (OpenAI), Elona Muska (x.ai?), Dario Amodaia (Anthropic), Marca Benioffa (Salesforce), czy Demissa Hassabisa (Google DeepMind).

Do rzeczy: pierwszy dzień obrad przyniósł dwa konkrety:

• 28 państw podpisało pierwszą międzynarodową deklarację dot. AI. W ramach umowy kraje zgodziły się co do konieczności nadzoru nad firmami, które rozwijają najpotężniejsze modele (tzw. foundational models) — takimi jak Google, Meta, czy OpenAI/Microsoft.

• Członkowie ustalili, że globalne konferencje tego typu powinny odbywać się co pół roku. Przyszłoroczny będzie miał miejsce w Korei Południowej, a kolejny — we Francji.

Co dalej: pierwszy dzień eventu był w dużej mierze poświęcony politykom, a dzisiaj swoje 5 minut będą mieli twórcy technologii.

• Panel dotyczący scenariuszy, w których AI wymyka się spod kontroli, przeprowadzi sam Rishi Sunak, w towarzystwie Elona Muska — ma być transmitowany dzisiaj wieczorem na Tw… X.

NEWSROOM

WeWork szykuje się do bankructwa

Źródła Wall Street Journal donoszą, że w przyszłym tygodniu startup, który 4 lata temu był najjaśniejszą gwiazdą Doliny Krzemowej, wreszcie skróci swoje cierpienia i ogłosi bankructwo.

• 3 października WeWork nie spłacił należnej raty długu o wartości 95 mln dolarów, uruchamiając 30-dniowy okres karencji. Firma wynegocjowała tygodniowe przedłużenie terminu, a jeśli nadal nie będzie w stanie spłacić pożyczki — automatycznie uruchomi się proces upadłości.

• Na stan z czerwca WeWork prowadził 777 przestrzeni co-workingowych w 39 krajach. Wtedy firma miała 205 milionów dolarów na koncie i umowy wynajmu na łączną kwotę 10 miliardów, trwające aż do 2027 roku.

Wczoraj po ogłoszeniu możliwości bankructwa akcje zanurkowały o 46%. Obecna kapitalizacja giełdowa firmy wynosi niecałe 65 mln dolarów — mniej niż 1% ogłoszonej w 2019 roku legendarnej już wyceny na poziomie 47 miliardów.

Airbnb zdecydowanie nie zbankrutuje

WeWork mógł się wczoraj poczuć podwójnie zgnojony po tym, jak Airbnb — założony w podobnym okresie kuzyn z kategorii sharing economy — ogłosił olśniewające wyniki finansowe za Q3.

• Podróżniczy gigant dowiózł praktycznie wszystkie metryki biznesowe oczekiwane przez inwestorów — platforma wygenerowała 3.4 mld dolarów przychodu, utrzymując przy tym 86% marżę.

• W ciągu 3 miesięcy goście zabookowali 113.2 mln noclegów, 13.5 mln więcej niż w tym samym okresie rok temu.

Mimo że Airbnb nieznacznie obniżyło prognozę sprzedaży na przyszły kwartał, firma pozostaje najlepiej prowadzonym startupem w rodzinie sharing economy, gdzie rówieśnicy to poza WeWorkiem m.in. Uber, Lyft czy TaskRabbit.

OpenAI zaczyna ubijać inne startupy

W tym tygodniu twórcy ChatGPT wzbogacili swoją appkę o dodatkową funkcję — umiejętność czytania PDFów. Chatbot potrafi teraz streszczać całe dokumenty zapisane w tym formacie, a także wynajdywać w nich konkretne informacje wskazane przez użytkownika.

• Ten ruch błyskawicznie zakończył żywot kilkunastu startupów, które zbudowały narzędzia do odczytywania PDFów oparte na modelu napędzającym ChatGPT, dostępnym w formie API (protokół, który pozwala budować aplikacje na algorytmach zewnętrznego dostawcy technologii).

Przykład tej jednej funkcji uświadomił wszystkim, którzy do tej pory budowali wyspecjalizowane produkty oparte o ChatGPT, że OpenAI może w każdej chwili dodać te funkcje do głównej aplikacji i całkowicie wymazać ich z rynku.

W OBIEKTYWIE

INNE RZECZY

• Napiwek albo psikus. DoorDash (konkurent Uber Eatsa w Stanach) zaczął wyświetlać użytkownikom ostrzeżenie, że jeśli nie zostawią dostawcy napiwku — ich dostawa może się opóźnić.

• Polska podbija kosmos. Nasz kraj doczeka się pierwszych 4 satelit na orbicie w roku 2027. Tym samym będziemy mieć w kosmosie ekwiwalent 0.0008% floty Starlinków.

• To nie kraj dla seksownych pielęgniarek. Przy okazji Halloween Hiszpańska Rada Pielęgniarstwa ogłosiła, że jest zdecydowanie przeciwko wypożyczaniu takich kostiumów, gdyż uderzają w reputację ich zawodu.

• Przyszłość jest w Gliwicach. W mieście trwają testy autonomicznego elektrycznego autobusu, który jeździ maksymalnie 25 km/h i przewozi 15 osób.