🗞️ Szał na rynku

PONIEDZIAŁEK, 22.01.2024 | 1744 słowa, 5m 47s lektury

CYFERKI

🤖🌎 57.1% internetu

Według badania researcherów z Amazon Web Services już ponad połowa wszystkich treści w internecie może być syntetyczna i w dużej mierze wygenerowana przez AI.

📸🇮🇹 11 130 radarów

Włochy są europejskim rekordzistą pod kątem liczby fotoradarów na drogach. Szczególne żniwa mogą być zbierane w Bolonii, gdzie właśnie obniżono limit prędkości w całym mieście do 30 km/h.

💸📄 8.6 miliarda dolarów

Wartość budżetu na rok 2024 ogłoszony przez Bill & Melinda Gates Foundation — rekordowy w 24-letniej historii działania organizacji.

👟🤖 35 milionów osób

Hakerzy wykradli dane osobowe 35.5 mln klientów VF Corp. — właściciela m.in. Vansa, Supreme i North Face’a.

POLITYKA

DeSantis wraca do domu

Wczoraj wieczorem, zaledwie dwa dni przed kolejnymi prawyborami partii Republikańskiej, Ron DeSantis zaskoczył cały świat, ogłaszając koniec swojej kandydatury o nominację do wyborów prezydenckich w USA.

Dla kontekstu: przed rozpoczęciem kampanii obecny gubernator Florydy był postrzegany jako jedyny Republikanin, który ma szansę rywalizować z Trumpem.

• W środowiskach konserwatywnych DeSantis był wschodzącą gwiazdą i przyszłością Republikanów. Wielu wyborców widziało w nim nie tyle konkurenta, ile wręcz spadkobiercę pomarańczowego prezydenta.

• Jego popularność opierała się na sprawnej polityce gospodarczej na Florydzie oraz ideologicznych wojenkach ze środowiskami liberalnymi, takimi jak mniejszości LGBTQ+ lub największy pracodawca stanu — Disney.

W kontekście rosnących problemów prawnych Donalda jeszcze na początku 2023 roku całkiem realnie wyglądał scenariusz starcia Biden/DeStantis, a progresywne media grzmiały, że gubernator Florydy jest jeszcze bardziej przegiętą wersją samego Trumpa.

Where problem: przebieg kampanii prawyborczej wylał jednak kubeł zimnej wody na DeSantisa, który zaczął tracić punkty w sondażach, a zyskiwać w skali memiczności.

• Zaczęło się od ogłoszenia startu w wyborach, na które wybrał debiutującą w tym okresie funkcję Twitter Spaces. Jego rozmowa z Elonem Muskiem była ciągiem lagów, przesterowanego dźwięku i spadających zasięgów, a zarazem okazją dla Bidena, by udowodnić, że jak chce, to potrafi całkiem sensownie trollować w internetach.

• W dalszym przebiegu kampanii nie pomógł fakt, że DeSantis jako osoba okazał się niemożliwy do polubienia, a w ostatnich miesiącach śledztwo internetowe wykazało, że Ron chodzi w specjalnie przerobionych butach na obcasie, by wyglądać na wyższego, niż w rzeczywistości jest.

Tymczasem: słaba forma gubernatora Florydy stworzyła miejsce dla rosnącej w sondażach Nikki Hayley, która z poziomu kandydatki praktycznie anonimowej zbudowała poparcie dorównujące, lub nawet przewyższające DeSantisa w niektórych stanach.

• Przy okazji, Hayley, która promuje się jako najnormalniejsza Republikanka, podebrała DeSantisowi szereg dzianych sponsorów, a w tym braci Koch — jednych z najbogatszych Amerykanów i spadkobierców przemysłowego imperium.

Plot twist: w ostatnich tygodniach nikt już nie wierzył, że DeSantis ma jakiekolwiek szanse pokonać Trumpa, a jego kandydatura była postrzegana bardziej jako budowanie pozycji przed wyborami w roku 2028.

• Mimo to, wszyscy oczekiwali, że polityk dotrwa do końca prawyborów, w celu zachowania twarzy.

• W pierwszym bezpośrednim starciu zdołał nawet pokonać Nikki Hayley, zgarniając drugie miejsce podczas inauguracyjnych prawyborów w Iowa.

Co dalej: ogłaszając koniec swojej kampanii DeSantis przekazał jednocześnie pełne poparcie dla Trumpa oraz otwarcie uderzył w kandydaturę Hayley.

• Jak ten ruch wpłynie na republikańskich wyborców, dowiemy się już we wtorek — prezydenckiego nominata z ramienia Republikanów wybiorą mieszkańcy New Hampshire.

• Stan jest znany z dużej ilości wyborców niezdecydowanych, co znaczy, że jest to najlepsza okazja dla ostatniej przeciwniczki Trumpa, by wygrać w choć jednym stanie i zmienić klimat rywalizacji.

Jeżeli we wtorek Trump odhaczy równie przekonujące zwycięstwo co w Iowa — reszta drogi do republikańskiej nominacji, już po kapitulacji DeSantisa, będzie raczej formalnością.

4 WAŻNE RZECZY™

🪧🇩🇪 Niemcy protestują przeciwko ultraprawicy

W trakcie weekendu przez największe niemieckie miasta przeszły spore, kilkudziesięciotysięczne manifestacje w ramach protestu przeciwko rosnącej w siłę ultraprawicowej partii, Alternative fur Deutschland (AfD).

• Bezpośrednią przyczyną manifestacji były doniesienia o sekretnych spotkaniach prawicowych organizacji, które w przypadku dojścia do władzy rozważają projekt deportacji z kraju milionów imigrantów, wliczając również tych z niemieckim obywatelstwem.

• AfD ma obecnie ~23% poparcia, co czyni ją drugą siła polityczną w kraju, mimo licznych skandali i romansowania z ideologią neonazistowską.

Popularność i ekstremizm partii jest tak alarmujący dla części niemieckiego społeczeństwa, że rozgorzała już debata nad pozbawieniem lidera AfD praw wyborczych, by uniknąć tragicznego w skutkach powrotu do przeszłości.

🇺🇸🤝 USA przesuwa terminy (znowu)

W piątek prezydent Biden podpisał tzw. prowizorium budżetowe, czyli dokument, który pozwala przedłużyć finansowanie rządu federalnego bez docelowej ustawy budżetowej, przy której podpisać się muszą zarówno Demokraci, jak i Republikanie.

• To trzecie z rzędu odsuwanie tej nieprzyjemnej czynności w czasie — podczas dotychczasowych negocjacji obie partie nie mogły się dogadać na poziom państwowych wydatków, a poprzednie ustępstwa ze strony lidera Republikanów, Kevina McCarthy’ego, doprowadziły nawet do usunięcia go ze stanowiska.

Piątkowy deal budżetowy oznacza, że rząd USA ma zagwarantowane finansowanie do 1 marca tego roku, ale (po raz kolejny) budżet nie uwzględnia środków na pomoc finansową dla Ukrainy.

🪖🇪🇺 Kraje bałtyckie zacieśniają współpracę

W piątek ministrowie obrony z Litwy, Łotwy i Estonii ogłosili plan zbudowania wspólnej linii obrony wzdłuż granic z Rosją i Białorusią.

• Dodatkowo Estonia zapowiedziała wybudowanie 600 bunkrów na całej długości swojej 294-kilometrowej granicy z Rosją — prace mają ruszyć w roku 2025.

Choć wszystkie 3 kraje są członkami NATO, a bezpośrednia inwazja na ich tereny jest mało realistyczna, wielu analityków podkreśla, że państwa mogą być narażone na próby prowokacji i ataków hybrydowych, które mają służyć do eksponowania słabości wschodniej flanki sojuszu.

🇮🇱🇮🇷 Izrael atakuje Iran w Syrii

W sobotę izraelskie lotnictwo ostrzelało budynek na obrzeżach Damaszku, gdzie wg. większości źródeł zginęło 5 obywateli Iranu i jeden Syryjczyk.

• Wg. relacji zachodnich mediów, potwierdzonych już przez irańskie władze, w ataku zginęli oficerowie Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej — jednej z dwóch głównych organizacji militarnych Iranu, która działa poza granicami kraju i wspiera oraz koordynuje m.in. takie grupy jak Hamas, czy Hezbollah.

Weekendowy atak to kolejny incydent, w którym bezpośrednią stroną konfliktu jest Iran. Na ten moment kraj ajatollahów stara się utrzymać dotychczasową strategię atakowania Izraela za pośrednictwem grup paramilitarnych i nie dać się wciągnąć w bezpośrednią konfrontację z Izraelem i USA.

STÓŁ CZASU

Jeszcze w tym tygodniu

O ile najciekawszym wydarzeniem poniedziałku są chyba obchody Dnia Ostrego Sosu, tak już jutro zaczną dziać się rzeczy i ten stan utrzyma się aż do niedzieli 🍿.

We wtorek: zapinamy pasy i siadamy głęboko w fotelach, ponieważ:

• W New Hampshire odbędą się wspomniane już prawybory partii Republikańskiej. To największy test dla Nikki Hayley, która w tym zamożnym i swingującym stanie może zyskać impet do dalszej części kampanii.

• W Polsce czeka nas polityczna uczta, bowiem przed komisją śledczą ws. wyborów korespondencyjnych stanie Jacek Sasin we własnej osobie, przegrzewając przy tym serwery Youtube’a i Instagrama MLH.

• Netflix i P&G na dobre otworzą sezon raportów kwartalnych, publikując wyniki za Q4, które powinny dobrze opisać nastroje konsumenckie na całym świecie.

• Poznamy też nominacje do Oscarów, które zostaną rozdane 10 marca.

W środę: stan wiedzy o słabnącej sprzedaży samochodów elektrycznych uzupełni Tesla, publikując wyniki finansowe za poprzedni kwartał i (być może) chwaląc się ilością sprzedanych Cybertrucków.

W czwartek: przekonamy się, czy rekordy bite przez S&P 500 (o tym poniżej) odzwierciedlają stan amerykańskiej gospodarki.

• USA opublikuje wstępny odczyt PKB za zeszły kwartał. Pozostając w sferze newsów gospodarczych: Europejski Bank Centralny wyda decyzję o stopach procentowych w strefie euro i prawie na pewno utrzyma je na tym samym poziomie.

• Z kolei w naszym zakątku świata do obrad wróci Sejm.

W niedzielę: kolejna odsłona Roku Demokracji — do wyborów prezydenckich ruszą obywatele Finlandii.

• Dwójkę przewodzących w sondażach kandydatów dzielą zaledwie 3 pp., a więc mniej niż granica błędu statystycznego.

• Biorąc pod uwagę ustrój Finlandii — zwycięstwo lewicowego kandydata może doprowadzić do sytuacji analogicznej do Polski:

  • Dysponujący realną władzą prezydent będzie reprezentował odmienne ugrupowanie polityczne od rządu, z możliwością blokowania wielu poczynań władzy wykonawczej.

NEWSROOM

Nowy rekord dla S&P 500

Otwieramy newsroom bardzo pozytywną wiadomością, która ma przy tym zerowy wpływ na codzienne życie normalnych ludzi:

• W piątek indeks 500 największych firm na amerykańskiej giełdzie ustanowił nowy rekord wartości, bijąc poprzedni szczyt z 3 stycznia 2022 roku.

• Jest to o tyle istotne, że S&P 500 to jeden z papierków lakmusowych dla globalnej gospodarki. Ta, pomimo pandemii i chwiejnej sytuacji geopolitycznej, wciąż zmierza w stronę tzw. miękkiego lądowania, w którym unikamy światowej recesji.

Indeks osiągnął najgłębszy dołek w październiku 2022, zapowiadając gospodarczo szarobury rok 2023. Po okresie przejściowej zamuły i powolnego odrabiania strat inwestorzy ewidentnie odzyskali swoje mojo i wypompowali wartość korporacji do najwyższego poziomu w historii — sygnalizując tym samym pozytywne prognozy gospodarcze na nadchodzące kwartały.

Kolejny śmiałek buduje AGI

Do duopolu OpenAI/Google DeepMind, który dzisiaj rozwija sympatyczne chatboty, choć docelowo planuje stworzenie Artificial General Intelligence, dołącza również Meta.

• Właściciel Facebooka i Instagrama wypuszczał do tej pory duże modele językowe, które były dostępne dla wszystkich zainteresowanych w modelu open source, ale zauważalnie słabsze od branżowych liderów, czyli GPT-4 i Gemini.

• Teraz Mark Zuckerberg postanowił połączyć rozsiane po firmie zespoły naukowców w jeden duży dział, wsparty gigantyczną inwestycją w czipy mające im zapewnić największą moc obliczeniową w całej branży.

Meta po cichutku gromadzi arsenał, który pod koniec roku da im równowartość 600 tys. mikroprocesorów Nvidia H100 — kluczowego komponentu technologicznego AI, o który obecnie zabija się każda firma technologiczna na świecie.

• Jeżeli zapowiedzi Zuckerberga się potwierdzą — Meta będzie dysponować mocą obliczeniową na równi z Microsoftem i powyżej Google’a — mimo że obie te firmy w teorii dysponują większą ilością kapitału na inwestycje w hardware i infrastrukturę.

Prawdziwe 5G pojawia się w Polsce

Od piątku klienci Orange i T-Mobile mogą już podrywać na hasło: 5G na telefonie — zwłaszcza abonentów Playa i Plusa, bo ci muszą jeszcze trochę poczekać.

• 19 stycznia obaj operatorzy odebrali wreszcie uprawnienia radiowe na nadawanie w Polsce sygnału 5G w docelowym pasmie radiowym 3.4 - 3.8 GHz, które pozwala na wykorzystanie pełnej prędkości internetu tej generacji.

Prawdziwość 5G była w naszym kraju kwestią debaty od 2020 roku. Władze państwa odsunęły wtedy w czasie sprzedaż nowego pasma częstotliwości, a wesoła biurokracja trwała aż do zeszłego roku, kiedy wreszcie do aukcji stanęli najwięksi operatorzy w kraju.

• Przez cały ten czas sieci sprzedawały co prawda pakiety z dostępem do sygnału 5G…

• …ale upychały ten sygnał w starych pasmach częstotliwości, przeznaczonych dla 4G/LTE, gdzie łączność 5G niby była szybsza, ale w praktycznie niezauważalny sposób.

Następny w kolejce jest Play, który również wykupił dostęp do nowego pasma, ale nie odebrał jeszcze niezbędnych pozwoleń z urzędu.

INNE RZECZY

• Tak się zabezpiecza przyszłych wyborców. Rząd Donalda Tuska zapowiedział całkowite zniesienie prac domowych w klasach 1-8 szkół podstawowych.

• Księżyc ma swoje top 5. Japonia dołączyła do Stanów, ZSRR, Chin i Indii jako piąty kraj, który zameldował się na Księżycu, po sobotnim sukcesie bezzałogowego lądownika SLIM.

• Birkeny podrożeją. Po zeszłorocznym IPO marka musi tłumaczyć się inwestorom ze spadków na giełdzie i zapowiada podbicie cen, które ma zniwelować rosnące koszty produkcji.

• BMW goni Teslę. Niemiecki producent wprowadza humanoidalne roboty do pracy w amerykańskich fabrykach.