🗞️ Safari kopalnią złota

ŚRODA, 15.11.2023 | 1760 słów, 5m 54s lektury

CYFERKI

📱🤝 36% zysków z reklam

Google oddaje Apple ponad 1/3 swoich przychodów z reklam wyświetlanych w Safari. W3 2021 roku przełożyło się to na 18 miliardów dolarów

✈️🥇1 miejsce w Europie

W październiku Okęcie zostało okrzyknięte najbardziej punktualnym lotniskiem w Europie, zajmując też 6-te miejsce w rankingu globalnym.

🌆👋🏽 -180 tys. mieszkańców

Liczba osób, które przeprowadziły się w ostatnich 4 latach z Warszawy do mniejszych miejscowości. Trend wyprowadzek jest 3-krotnie wyższy w stolicy niż w Trójmieście lub Wrocławiu.

💹🇵🇱 +0.4% PKB w Q3

Polska gospodarka wraca na zielone terytorium, po dwóch kwartałach spadków. Wzrost jest napędzany przede wszystkim rosnącymi wydatkami konsumentów, a najnowsze dane wskazują, że gospodarka jest w lepszym stanie, niż sądzono jeszcze kilka tygodni temu.

KLIMAT

Anty-górnictwo nadchodzi

Jeżeli lubicie wskoczyć na jakiś trend jeszcze zanim stanie się cool, to polecamy jeden temat, choć może być go ciężko znaleźć na Pintereście. Sekwestracja (po naszemu: wysysanie) węgla z atmosfery może niebawem doczekać się swoich 5 minut na piedestale.

O co chodzi: walka ze zmianami klimatycznymi jest najczęściej sprowadzana do transformacji energetycznej i dążenia do zerowych emisji dwutlenku węgla. Jest jednak drugie, rzadziej poruszane wyzwanie — co zrobić z CO2, które już do atmosfery uwolniliśmy?

• Tu na scenę wchodzi sekwestracja, czyli technika wychwytywania dwutlenku węgla rozproszonego w atmosferze, transformowania go do formy stałej (czyli po prostu — węgla) i składowania, najczęściej pod powierzchnią ziemi.

Okej, ale: strategia zbierania i zakopywania węgla, który w przeszłości już wykopaliśmy i spaliliśmy, była do niedawna na rubieżach technologii klimatycznych, gdzie królowały odnawialne źródła energii i elektryfikacja.

• Działające dzisiaj systemy usuwają mniej niż 0.01% CO2 emitowanego do atmosfery. Żeby zacząć odgrywać znaczącą rolę w ograniczaniu zmian klimatycznych, ich przepustowość musi zwiększyć się o mniej więcej 14 tys. razy, i to najlepiej przed rokiem 2030.

Brak odpowiedniej skali wpływa naturalnie na koszt — za usunięcie tony CO2 trzeba obecnie zapłacić około 200 dolarów.

• Dla porównania — carbon offsetting jest obecnie 40x tańszy i oscyluje wokół 5 dolarów za tonę.

Prime time: mimo wolnego rozwoju technologii i niekorzystnej układanki ekonomicznej sekwestracja zbliża się do przełomu. Najgorętszy w historii, naszpikowany katastrofami naturalnymi rok 2023 przyciągnął z powrotem uwagę startupów i inwestorów.

• Tylko w tym tygodniu na rynek wszedł nowy startup, finansowany przez Billa Gatesa, z gotowym rozwiązaniem, które pozwala na redukcję kosztu usunięcia tony CO2 z atmosfery o 50%.

• Znawcy branży upatrują tu powtórki z historii fotowoltaiki — niegdyś technologii drogiej i mało efektywnej, która obecnie produkuje najtańszą energię ze wszystkich dostępnych źródeł (wliczając paliwa kopalniane), a w ciągu następnych 5 lat zostanie głównym źródłem elektryczności na Ziemi.

Co dalej: podobnie jak fotowoltaika, sekwestracja węgla będzie wymagać olbrzymich inwestycji i globalnej kampanii informacyjnej, która pomoże wprowadzić technologię do mainstreamu.

• W tym pomocni mogą okazać się giganci technologiczni. Firmy takie, jak Google, Microsoft, czy Shopify ochoczo inwestują swoje gigantyczne zapasy gotówki w inicjatywy klimatyczne, a media równie ochoczo wytykają im za to greenwashing.

• W przypadku sekwestracji, gdzie efektem końcowym jest dosłownie zakopywanie stosów węgla pod ziemią, trudno zarzucać działania pod publiczkę — co czyni z tej technologii bardzo atrakcyjny cel dla firm promujących neutralność klimatyczną.

4 WAŻNE RZECZY™

🕴️🇵🇱 W sejmie dzieją się rzeczy

W poniedziałek ruszyła X kadencja sejmu, której transmisja cieszyła się ogromną popularnością, choć akurat nie na X, a na YouTubie (2 miejsce w top 10 tego dnia w Polsce). Z ważnych rzeczy:

• Szymon Hołownia został marszałkiem sejmu, a kandydatka PiS na stanowisko wicemarszałka (Elżbieta Witek) została odrzucona w głosowaniu całej izby.

• Wczoraj Andrzej Duda formalnie powierzył Mateuszowi Morawieckiemu misję stworzenia rządu, która po wyborze Hołowni na szefa izby jest już kompletnie niemożliwa.

• Konfederacja strollowała KO i PSL zgłaszając projekty ich ustaw, zanim obie partie same się na to zdecydowały. Lewica z kolei przedstawiła już dwie ustawy o liberalizacji praw aborcyjnych.

• Wreszcie wczoraj głos zabrał Zbigniew Ziobro, który poprosił opozycję o niebycie fujarami.

Dalszy ciąg atrakcji dopiero w przyszły wtorek, kiedy to po ostatnich dwóch dniach intensywnej pracy sejm wróci do obrad.

🇬🇧♻️ David Cameron wraca do rozgrywki w UK

W poniedziałek premier Rishi Sunak zaszachował wszystkich, wyrzucając ze stanowiska dotychczasową minister spraw wewnętrznych, Suellę Braverman i zastępując ją ministrem spraw zagranicznych — Johnem Cleverleyem.

• Ruch Sunaka może być początkiem większej roszady, w której premier poświęci szereg swoich przybocznych, by odwrócić spadkowy trend jego konserwatywnego ugrupowania w sondażach.

• Dzięki podmiance ministrów powstał natomiast wakat na stanowisku szefa MSZ, który zapełni David Cameron — zaskakujący kandydat wracający z politycznej emerytury.

Cameron był premierem UK w latach 2010 - 2016. To pod jego przywództwem przeprowadzono referendum ws. Brexitu, po którym Cameron (osobiście zwolennik pozostania w UE) podał się do dymisji.

🇪🇸🇪🇺 Inba w Hiszpanii trwa w najlepsze

W poniedziałek obecny (i walczący o bycie następnym) premier Hiszpanii złożył wniosek o amnestię dla ponad 300 osób zaangażowanych w ruchy separatystyczne w Katalonii. To część kompromisu, dzięki któremu Pedro Sánchez utrzyma się u władzy, pomimo przegrania ostatnich wyborów parlamentarnych.

• Formalne zgłoszenie ustawy jest kulminacją zaciekłej politycznej bitwy w kraju, której kulminacją były masowe protesty w wielu miastach i brutalne starcia z protestującymi, w trakcie których postrzelony w twarz został jeden z prawicowych polityków.

• Po tym, jak opozycja nie zdołała powstrzymać amnestii poprzez protesty, partie zwróciły się z prośbą o interwencję do Unii Europejskiej. Lider konserwatystów powołał się przy tym na interwencje UE w innych przypadkach sporów o praworządność, wymieniając sytuację Węgier, Rumunii, czy też Polski.

🇮🇱🇵🇸 Szpital w Gazie epicentrum konfliktu

WHO ostrzega, że szpital Al-Szifa w mieście Gaza wyczerpał już możliwości dalszego leczenia pacjentów, przez brak elektryczności, paliwa do agregatów prądotwórczych i problemy z bieżącą wodą.

• Al-Szifa mieści się w odciętej od reszty świata północnej Gazie, gdzie wojska Izraela prowadzą teraz główne uderzenie na siły Hamasu, które według IDF ukrywają się właśnie w podziemiach placówki.

• Obie strony konfliktu przerzucają się odpowiedzialnością za dramatyczną sytuację w szpitalu. Organizacje kontrolowane przez Hamas oskarżają Izrael o blokowanie dostaw niezbędnych dla przeżycia pacjentów, a w tym noworodków. Siły Izraela ze swojej strony odpowiadają, że podejmowały szereg prób dostarczenia tam paliwa, ale były blokowane przez bojowników Hamasu.

TRANSPORT

Taksówki już na kroplówce

Jeżeli ktoś lubi pieniądze, podróże na lotnisko i rozmowy z przypadkowo poznanymi ludźmi, to nie mamy dobrych wieści. Kondycja branży taksówkarskiej jest w fatalnym stanie.

W cyferkach: obecnie w Polsce zarejestrowanych jest 51 tys. firm wykonujących usługi przewozowe — już o 5 tys. mniej niż przed wybuchem pandemii.

• Ten rok zbiera wybitnie krwawe żniwa — ponad 700 podmiotów zamknęło się permanentnie, a kolejne 3 tys. działalności zostało zawieszone (o 30% więcej niż przed rokiem).

• Z raportu Dun & Bradstreet, cytowanego przez Rzeczpospolitą, wynika, że aż 85% firm w branży jest w słabej, lub bardzo słabej kondycji finansowej.

Where problem: naturalnym wytłumaczeniem jest postępująca uberyzacja branży, która skutecznie wypiera tradycyjne korporacje taksówkarskie w Polsce i na świecie.

• To nie jest jednak pełne wytłumaczenie — po latach batalii prawnych kierowcy Bolta, czy Ubera muszą już być licencjonowani, tak samo, jak tradycyjni taksówkarze.

• Praca platformowa jest coraz dokładniej regulowana prawem, a największe platformy mobilności zamieniają się w kanał dystrybucji zleceń dla firm, aniżeli alternatywną formę zatrudnienia dla kierowców.

Bez przesadnego się tym chwalenia — platformy mobilności przeszły już pełną transformację od zrzeszania gig-workerów do współpracy z firmami udostępniającymi to samo co korporacje taxi: floty samochodów i siłę roboczą.

Ostatni gwóźdź: wygląda na to, że piękne taksówkarskie tradycje wykończy zatem nie sharing economy, a stara, dobra dekoniunktura gospodarcza.

• Jako główny powód zamykania działalności w tym roku kierowcy podają rosnące koszty prowadzenia biznesu i spadający popyt na rynku.

• Chodzi to u niekorzystne dla mikroprzedsiębiorców zmiany podatkowe w Nowym Ładzie, napędzane inflacją wyższe koszty administracyjne oraz wreszcie galopujące ceny paliwa, które przy słabnącym popycie ciężko przenieść na klienta końcowego.

Co dalej: firmy, które profesjonalizują segment kierowców i dostawców dla aplikacji przewozowych mają przed sobą złoty okres, w którym pozostała część rynku będzie przepływać w ich szeregi.

• W ten sposób mogą przejąć dotychczasową rolę firm taksówkarskich, które gwarantowały kierowcom obsługę administracyjną i techniczną, z posypką nieobecnych w przypadku nowego modelu biznesowego praw pracowniczych.

• Na te ostatnie czycha jednak Unia Europejska. Już w przyszłym roku mogą pojawić się ustawy wymuszające traktowanie profesjonalnych kierowców i dostawców jak pracowników etatowych. W tym momencie cała układanka runie po raz kolejny, choć najpewniej uderzy to właśnie w pośredników, a nie platformy w stylu Ubera.

NEWSROOM

TikTok przestanie działać w Himalajach

Nepal dołączył właśnie do rosnącej grupy państw, które zakazują na swoich terytoriach dostępu do TikToka.

• Władze kraju tłumaczą, że aplikacja nie radzi sobie z moderowaniem mowy nienawiści, która prowadzi do agresji na tle religijnym i seksualnym pomiędzy ich obywatelami. W ostatnich tygodniach Nepal był zmuszony wprowadzać godziny policyjne i dodatkowe patrole służb, by przywrócić bezpieczeństwo na ulicach.

• W zeszłym tygodniu kraj wprowadził nowe zasady dla wszystkich aplikacji social media, działających w Nepalu. Firmy technologiczne muszą mianować lokalnych przedstawicieli do komunikacji z rządem oraz skutecznie usuwać wszelkie treści promujące narkotyki, molestowanie seksualne, fake newsy i organizacje terrorystyczne.

Blokada TikToka może być dopiero początkiem ostrej polityki względem firm technologicznych — chińska aplikacja ma zaledwie 2.2 mln użytkowników w 30-milionowym Nepalu.

SpaceX próbuje po raz drugi

Już w ten piątek może dojść do kolejnej próby startu Starship — największej rakiety kosmicznej zbudowanej rękami człowieka, która w przyszłości ma posłużyć do lotów na Marsa. Firma Elona Muska walczy z czasem, próbując uzyskać niezbędne pozwolenia przed 17 listopada, kiedy przewiduje się idealne warunki atmosferyczne do startu.

• Poprzednia próba generalna z 20 kwietnia tego roku zakończyła się podniebną eksplozją lub jak opisał to sam SpaceX — natychmiastowym, niezaplanowanym demontażem.

• Nieudany lot wywołał też małą klęskę środowiskową, po tym, jak 33 potężne silniki rakiety wypaliły wszystko wokół platformy startowej.

Od tego czasu SpaceX wprowadził ponad 1000 poprawek do konstrukcji samej rakiety i zastosował się do 63 nowych wymogów prawnych dot. wpływu rakiety na środowisko naturalne.

Avon się poddaje

Firma idzie z duchem czasu — po 137 latach sprzedaży bezpośredniej, pukania do drzwi i wręczania katalogów z kosmetykami, Avon planuje zmianę modelu biznesowego. Zarząd, jak sam przyznał, odkrył, że „obecnie kobiety częściej chodzą do pracy, zamiast zostawać w domu, a my musimy za tą zmianą podążać”.

• Innowacyjnym ruchem ma być otwarcie sklepów stacjonarnych. Na rynek testowy wybrano UK, po którym Avon planuje rozszerzenie działalności na wszystkie kraje, w których wciąż operuje.

• Uderzy to w zarobki setek tysięcy konsultantek i konsultantów Avonu, choć część z nich może awansować z domokrążcy na sklepikarza — salony marki mają działać w systemie franczyzowym, dostępnym dla obecnej sieci sprzedawców.

W OBIEKTYWIE

INNE RZECZY

• Latające taksówki w akcji. W Nowym Jorku doszło do pierwszych w historii tej technologii kursów latających taksówek nad ulicami miasta.

• Delhi zasiewa chmury. Smog w mieście jest tak uciążliwy, że władze planują ryzykowny zabieg modyfikowania pogody, w celu oczyszczenia powietrza nad metropolią.

• Zestawów lunchowych nie mieli. Ktoś właśnie kupił oryginalne menu z pierwszej kolacji pierwszej klasy na pokładzie Titanica, za nieco ponad 420 tys. PLN.

• Tylko dlaczego na zimę? Maczek wypuścił właśnie autorską kolekcję Crocsów, nawiązujących designem do zabawek z Happy Meali.