🗞️ Nadszedł ten czas

PIĄTEK, 17.11.2023 | 1726 słów, 5m 47s lektury

CYFERKI

🏗️🏢 40% marży

Rentowność Dom Development — największego dewelopera w Polsce — na mieszkaniach sprzedawanych niedawno w Trójmieście. Marże największych firm rosną od wprowadzenia programu kredytów 2%.

👔👎🏽 21% pracowników

Ponad 1/5 Polaków deklaruje poczucie wypalenia zawodowego w badaniu McKinsey Health — na równi z Niemcami i UK, ale sporo powyżej Francji, Holandii, czy USA.

📦💻 3699 PLN rocznie

Średnia wartość wydawana w ciągu roku przez aktywnego klienta Allegro. Gigant e-commerce opublikował wczoraj wyniki, przebijając większość oczekiwań analityków.

✈️🎂 30 milionów pasażerów

Liczba podróżnych obsłużonych przez Wizzaira na warszawskim Okęciu. Linia działa na stołecznym lotnisku już od 19 lat.

AI

Więcej niż sztuczna inteligencja

W największych laboratoriach rozwijających AI mówienie o AI jest już zdecydowanie passé.

• Teraz cool dzieciaki, czyt. doktoranci w dziedzinie uczenia maszynowego, gadają wyłącznie o AGI (Artificial General Intelligence) — mimo że nikt nie wie, czym to tak naprawdę jest.

Grube rozkminy: termin ukuł blisko 20 lat temu jeden z założycieli Google DeepMind, Shane Legg, który w tym miesiącu opublikował artykuł próbujący zdefiniować to coraz bardziej mindfuckujące pojęcie.

• Legg i jego zespół naukowców zaczynają od szerokiej definicji AGI jako samodoskonalącego się systemu, który potrafi być ekspertem w szerokiej gamie zastosowań, a w każdej z nich co najmniej dorównuje, lub przewyższa ludzką inteligencję.

Ta definicja już trochę odróżnia AGI od obecnych systemów takich jak ChatGPT czy Midjourney, które potrafią być eksperckie, ale w ograniczonej ilości zastosowań.

• Na własną rękę potrafią generować tylko te treści, do których zostały wytrenowane (np. tekst lub obraz), a zamiast samodoskonalenia — wymagają specjalistycznej obsługi i gigantycznej ilości danych do podnoszenia swoich kompetencji.

Stopnie inteligencji: badacze z DeepMind proponują też odejście od zero-jedynkowego różnicowania pomiędzy AI <> AGI i wprowadzić 5 różnych etapów rozwoju tego drugiego, podobnie jak wygląda to obecnie w ocenie zdolności autonomicznych pojazdów.

• Etapy to: raczkujący, kompetentny, ekspercki, wirtuozyjny i wreszcie — nadludzki.

• Naukowcy zaznaczają przy tym, że najpotężniejsze modele, którymi dysponujemy dzisiaj — jak GPT-4 czy Bard — nie są nawet na etapie raczkującego AGI.

Co może napawać optymizmem — Shane Legg, który pełni rolę Chief Scientist w DeepMind uważa, że nawet nadludzka wersja AGI nie musi być samostanowiąca — a zatem nawet najmocniejsza wersja sztucznej inteligencji może być wciąż podległa woli człowieka.

Problem z pomiarem: główną przeszkodą dla zmierzenia co stanowi jeszcze AI, a co już wczesne etapy AGI jest brak zadowalających metod pomiaru dla dzisiejszych algorytmów.

• Badacze wciąż spierają się co do tego, które metryki obiektywnie wskazują na wyższość jednych modeli nad innymi.

• Często przywoływane są przykłady zdawania przez AI testów maturalnych i uniwersyteckich, natomiast to rodzi pytanie — czy AI jest już takie mądre, czy testy jednak takie głupie?

Co dalej: podczas gdy większość świata emocjonuje się wyścigiem na ilość użytkowników i popularność aplikacji pomiędzy duetem Microsoft/OpenAI a Googlem — sternicy tych firm tak naprawdę ścigają się o to, kto pierwszy ogłosi stworzenie AGI.

• W niedawnym wywiadzie dla Financial Times Sam Altman otwarcie przyznał, że modele językowe, ChatGPT i wszystkie inne narzędzia, które jego startup wypuszcza na rynek to nic więcej niż przyszłe kanały dystrybucji dla podstawowego produktu, nad którym pracuje firma — pierwszego w historii ludzkości AGI.

4 WAŻNE RZECZY™

🇺🇸🇨🇳 Biden i Xi Jinping przegadali tematy

W tym tygodniu doszło do pierwszej od roku rozmowy pomiędzy najpotężniejszymi politykami na świecie. Prezydenci USA i Chin spotkali się w San Francisco i odbyli 4-godzinne rozmowy za zamkniętymi drzwiami.

• Konkrety ustalone w SF są dosyć skromne: kraje będą wspólnie inwestować w energię odnawialną, Chiny zobowiązały się zwalczyć eksport fentanylu (najbardziej zabójczego wśród popularnych obecnie narkotyków) do USA, zaś liderzy armii obu krajów mają wrócić do regularnych rozmów i dzielenia się informacjami.

Najważniejszy był jednak symboliczny wymiar spotkania — Joe i Xi dali się obfocić na wspólnym spacerku oraz przyznali przy kilku okazjach, że świat jest wystarczająco duży, by pomieścić obydwie superpotęgi.

• Prezydent Chin obiecał nawet odesłać do Stanów symbol chińsko-amerykańskiej dyplomacji — czyli misie panda, które niedawno zostały zwrócone z Waszyngtonu do ojczyzny, na żądanie chińskich organizacji środowiskowych.

• Po spotkaniu zaskoczył za to Joe Biden, który na konferencji prasowej stwierdził, że nadal uważa prezydenta Chin za dyktatora, wywołując widoczne spazmy obecnego na sali szefa dyplomacji, Anthony’ego Blinkena.

🇩🇰🇷🇺 Dania rozważa blokadę Rosji

Według źródeł Financial Times kraj planuje wprowadzenie kontroli rosyjskich tankowców na duńskich cieśninach Bałtyku.

• Przepłynięcie tych terytoriów jest jedną z dwóch dróg morskich, jakie Rosja ma do dyspozycji — przy czym druga wymaga niebezpiecznej żeglugi specjalnej klasy statkami po Oceanie Lodowatym.

• Pomimo sankcji i wprowadzenia obowiązkowej ceny minimalnej na rosyjską ropę — kraj wciąż omija zachodnie przeszkody, wykorzystując przy tym wody terytorialne państwa UE, czyli właśnie Danii.

Kontrole na cieśninach byłyby praktycznie niemożliwe do ominięcia i mogą zmusić rosyjskich przewoźników, do raportowania skąd pochodzi ładunek, dokąd płynie i po jakiej cenie został sprzedany. Redakcja FT komentuje, że spośród wszystkich obostrzeń nałożonych przez Zachód na Rosję — to może okazać się jednym z najbardziej skutecznych.

🇪🇸🔁 Remontada w Hiszpanii zakończona

Wczoraj Pedro Sánchez otrzymał poparcie większości hiszpańskiego parlamentu i po 4 miesiącach administracyjnego paraliżu będzie mógł powołać rząd.

• W majowych wyborach parlamentarnych Hiszpanie zagłosowali na remis pomiędzy lewicą i prawicą, nie dając żadnemu z głównych nurtów politycznych mandatu do rządzenia. To rozpędziło polityczną grę o zjednanie niszowych ugrupowań, którą ostatecznie wygrał Sánchez — dotychczasowy premier i przedstawiciel socjalistów.

• Decydujący głos w sprawie przyszłego rządu Hiszpanii należał do zaledwie 7 posłów z katalońskiej (i separatystycznej) partii Junts — którzy wsparli Sáncheza w zamian za kontrowersyjną amnestię dla ponad 300 działaczy na rzecz niepodległości Katalonii.

Dzisiaj oczekiwane jest zaprzysiężenie nowego-starego premiera przez króla Filipa VI, a w Hiszpanii powstanie pierwszy rząd koalicyjny od prawie 100 lat.

🇵🇸🇮🇱 Trwają negocjacje o zawieszeniu broni w Gazie

Po przejęciu kontroli nad szpitalem Al-Szifa wojska Izraela wypuszczają coraz więcej materiałów, które mają udowodnić, że placówka była wykorzystywana przez siły Hamasu, choć do tej pory brakuje potwierdzeń ze strony niezależnych źródeł.

• Tymczasem Hamas wyszedł, za pośrednictwem Kataru, z propozycją kilkudniowego zawieszenia broni, w zamian za uwolnienie zakładników.

• Wyjściowa propozycja uwolnienia 70 osób, w zamian za 5 dni przerwy została odrzucona. Media donoszą, że padła druga propozycja 50 zakładników i 3 dni rozejmu. Jest obecnie rozpatrywana przez izraelskich strategów, choć eksperci wojenni wątpią, czy na tak zaawansowanym etapie kontrofensywy IDF będzie skłonny odpuścić przewagę.

ROZRYWKA

Z tą branżą jest coś nie tak

Niezgłębione są tajemne siły wpływające na charakterystykę poszczególnych branż, ale w pewnym momencie musiały zdecydować, że najbardziej znienawidzonym biznesem na świecie będą platformy sprzedaży biletów na koncerty.

Co tym razem: o swoim istnieniu przypomniał w tym tygodniu UOKiK, wlepiając solidną karę eBiletowi.

• Firma jest oskarżana o manipulowanie klientami przy podawaniu tzw. ceny minimalnej — platforma wyświetlała najtańsze warianty biletów bez informowania o opłacie serwisowej, co UOKiK zaliczył jako oszukiwanie klienta.

• Przy okazji, urząd prześwietlił praktyki eBiletu w kontekście zwrotów — okazało się, że firma dawała sobie aż 180 dni na zwracanie środków klientom, powołując się na niejasną specustawę z czasów wczesnego covidu.

Za te przewinienia eBilet jest zobowiązany zwrócić kwotę opłaty serwisowej tym klientom, którzy reklamowali nieuczciwe cenniki, a także zapłacić 1.3 mln PLN kary za machlojki przy zwrotach.

Co w tym ważnego: przyskrzynienie polskiego lidera sprzedaży biletów online jest tylko kropelką w oceanie shitstormów i afer, które towarzyszą całej branży od lat.

• Światowy lider sprzedaży biletów — amerykański Ticketmaster — ma wskaźnik NPS (pomiar satysfakcji klientów) na poziomie -63. To znaczy, że 78% klientów firmy nie poleciłoby korzystania z tego serwisu znajomym lub rodzinie.

• W zeszłym roku firma stała się wrogiem publicznym #1, kiedy kompletnie nie dźwignęła sprzedaży biletów na rozpoczynającą się trasę Taylor Swift, zaliczając krach serwisu i pompując ceny do niebotycznych poziomów.

Where problem: platformy biletowe są gorzko-słodkim podsumowaniem wszystkiego, co wydarzyło się w branży muzycznej po nadejściu rewolucji streamingowej.

• Sprzedaż albumów przestała generować większość zysku dla artystów i wytwórni, co przeniosło środek ciężkości na zarabianie z koncertów i sprzedaży merchu.

• Tu pałeczkę przejęły platformy biletowe, które skonsolidowały rynek i zaczęły dyktować warunki reszcie branży.

Od tego momentu kilka razy w roku wybuchają awantury wokół ukrytych dopłat, koników rzucających astronomiczne kwoty na rynku wtórnym, czy wreszcie przestarzałych systemów sprzedaży, które w niczym nie przypominają współczesnych standardów zakupów w internecie.

Co dalej: eBilet to zaledwie czubek góry lodowej — platforma będąca własnością Allegro planuje odwołać się od wyroku UOKiKu, a w Polsce i tak zalicza mniej przypałów, niż konkurencja z Going.

• Wybiegając w przyszłość, wydaje się, że atrakcyjność koncertów będzie dalej rosnąć. Przy coraz większym wpływie AI na tworzenie muzyki występy na żywo staną się jeszcze bardziej unikatowe.

• To może zarówno wzmocnić imperialną pozycję platform biletowych, jak i przygotować grunt pod nową generację firm, które zburzą obecny układ sił.

Rozwiązanie #2 jest o tyle prawdopodobne, że startupy konsumenckie najczęściej wyrastają właśnie w branżach z dramatycznie niskim poziomem satysfakcji klienta.

NEWSROOM

Tesla vs. Szwecja

Od dzisiaj Tesla ma dużą lipę w Szwecji — pracownicy nie będą obsługiwać showroomów, naprawiać stacji do ładowania, serwisować samochodów, czy rozładowywać ich z kontenerów w portach. Praktycznie wszystkie prace wykonywane na rzecz firmy stają w miejscu, przez konflikt Tesli z lokalnymi związkowcami.

• Firma Muska nie dopuszcza związków zawodowych w swoich własnych zakładach i nie chce podpisywać żadnych porozumień ze zbiorowymi przedstawicielami pracowników.

• Problem w tym, że w Szwecji jest to praktycznie konieczność. W kraju nie obowiązuje odgórny kodeks pracy, a wszelkie prawa i benefity pracowników są ustalane właśnie na linii układów zbiorowych i pracodawców.

Szwecja — w przeciwieństwie do sąsiedniej Norwegii — nie jest dużym rynkiem dla Tesli, ale napór związkowców w tym kraju to zaledwie przedsmak wojenki, która czeka Teslę w Stanach.

• Tam związki zawodowe pracowników fabryk samochodowych właśnie przyparły do muru największych producentów w kraju i wysłały jasny sygnał pracownikom Tesli, że zapraszają ich w swoje szeregi.

YouTube bierze się za muzykę

Platforma stara się zająć pozycję tego dobrego big techu, który współpracuje z artystami i wychodzi naprzeciw ich potrzebom.

• YT zacznie wymagać odpowiednich oznaczeń przy ścieżkach dźwiękowych tworzonych za pomocą generatywnej AI i zapowiada banowanie wszystkich twórców, którzy tego nie zrobią.

Jednocześnie, platforma wypuściła eksperymentalną aplikację dla muzyków i twórców video.

• Music AI Tools ma pomagać w komponowaniu (np. zamieniając melodię zanuconą w notatce głosowej na partie instrumentalne) oraz udźwiękowianiu filmów — przez generowanie soundtracku dla danego klipu w oparciu o tekstowy prompt.

Co więcej, YouTube zaczyna już współpracę ze znanymi artystami na zasadzie licencji — podczas generowania muzyki będzie można wybierać głos, lub styl muzyczny danego wykonawcy, który będzie otrzymywał od platformy część zysków z monetyzacji tej treści.

Ostatni krok Amazona

Gigant z Seattle wreszcie stanie się platformą, na której można kupić w s z y s t k o.

• Wczoraj firma ogłosiła początek partnerstwa z Hyundaiem, w ramach którego dilerzy marki będą mogli sprzedawać samochody na Amazonie.

• Pierwsze oferty mają pojawić się w połowie 2024 roku, na początku tylko dla klientów amerykańskich — choć w ogłoszeniu Amazon delikatnie sugerował, że planuje poszerzać wybór o kolejnych producentów.

Współpraca Amazona i Hyundaia wykracza poza samą sprzedaż samochodów. Koreańska firma ogłosiła, że zacznie korzystać z AWS jako dostawcy usług chmurowych, a od 2025 roku samochody firmy będą wyposażone w Alexę — amazonowego asystenta głosowego.

W OBIEKTYWIE

INNE RZECZY

• Dzisiaj startuje Starship. Największa rakieta w historii ludzkości powinna wzbić się w powietrze około godziny 14 — to czy wybuchnie, będzie można podejrzeć, o tutaj.

• W końcu jakiś sensowny ficzer. Nowa funkcja AI w Teamsach posprząta i udekoruje wycinek mieszkania, który użytkownicy pokazują w trakcie calli.

• Muzyka zawsze na ratunek. Na Spotify powstała już metalowa playlista dla żeglarzy, którzy używają jej do odstraszania ork atakujących jachty.

• We Włoszech takie rzeczy to nie przejdą. Kraj jako pierwszy na świecie wprowadził zakaz produkcji mięsa laboratoryjnego, by chronić rodzimych producentów oraz tradycje kulinarne 🤌🏽.