- .dzień dobry
- Posts
- 🗞️ Karty rozdane
🗞️ Karty rozdane
+ lotnictwo upada jeszcze niżej
ŚRODA, 24.01.2024 | 1768 słów, 5m 46s lektury


Wypada nam dzisiaj symboliczny dzień dla wszystkich, którzy zbywają najnowsze wynalazki ludzkości, takie jak halucynujące AI, czy groteskowy metaverse. Zaledwie 40 lat temu (co do dnia) w sprzedaży pojawił się Macintosh — pierwszy mass-marketowy komputer osobisty.
W dzisiejszym wydaniu:
Mamy kolejnego unicorna.
Trump wygrywa w New Hampshire.
➕ Plus: wesołe życie Netflixa, kolejka chętnych do Vision Pro i kolejny przypał z samolotem.
— KP
CYFERKI
📦⏱️ 35 mln dolarów kary
Francuski urząd nałożył gigantyczną karę na Amazona za naruszanie prywatności pracowników magazynowych i mierzenie czasu, jaki spędzali w łazience podczas pracy.
📺👑260.8 mln subskrybentów
Liczba klientów Netflixa urosła do rekordowego poziomu, dowodząc, że manewr z zakazem współdzielenia haseł opłacił się firmie z nawiązką.
🪑✂️ 500 mln PLN zniżki
Wartość obniżek cen, które od września zeszłego roku Ikea stopniowo wprowadza w polskich sklepach.
💸🤲🏽 +9.6% wynagrodzeń
Wzrost średniej pensji w sektorze prywatnym w Polsce w grudniu — o 2% mniej od oczekiwań analityków, co tłumaczy spadek konsumpcji i sprzedaży detalicznej w tym okresie.
BIZNES
Nasz lider w AI

via Eleven Labs
Jedną z odsłon wojny polsko-polskiej jest debata nad tym ile dokładnie unicornów (startupów z wyceną powyżej miliarda dolarów) wywodzi się z naszego kraju.
Nie jesteśmy co prawda bliżej odpowiedzi na to pytanie, poza taką, że ilekolwiek by ich nie było, to teraz jest o jednego więcej.
O co chodzi: Eleven Labs, startup tworzący narzędzia do syntetycznego generowania głosu za pomocą AI, zebrał właśnie 80 mln dolarów finansowania, uzyskując przy tym wycenę na poziomie 1.1 mld dolarów.
Osiągnięcie z rodzaju megaszacun, jest tym bardziej imponujące, że firma powstała zaledwie dwa lata temu, a jej inwestorami są już absolutnie najwięksi gracze z Doliny Krzemowej — Sequoia Capital i Andreessen Horowitz.
Tym samym startup dołącza do grona (na pewno) Booksy i Docplannera, (być może) Brainly i (wg. niektórych opinii) CD Projektu, inPostu, Ten Square Games i Huuuge Games jako polska firma technologiczna z wyceną powyżej miliarda $$.
Ivona 2.0: dużo wody w rzece upłynęło od pięknych czasów internetowych przeróbek z niezapomnianym generatorem sztucznego głosu, ale dzisiejsza technologia Eleven Labs wywodzi się z podobnej koncepcji.
Różnica jest taka, że technologia stworzona przez Matiego Staniszewskiego (ex-Palantir) i Piotra Dakowskiego (ex-Google) pozwala na syntezowanie szalenie realistycznych głosów, które mówią w kilkudziesięciu językach i wiernie oddają styl wypowiedzi, intonację, akcent czy wreszcie brzmienie głosu prawdziwych osób.
Pozwala to na dosłowne burzenie barier językowych i adaptowanie dowolnych treści audiowizualnych do dowolnych języków.
Tylko w ostatnich dniach głośno było o tłumaczeniu przemowy prezydenta Argentyny, Javiera Milei, którego wystąpienie z Davos zostało przetłumaczone przy zachowaniu jego głosu oraz hiszpańskich naleciałości na wymowę w języku angielskim.
Przy czym dzisiaj Eleven Labs to znacznie więcej niż appka do viralowych klipów na Twitterze.
Z technologii korzysta już 41% firm z rankingu Fortune 500 oraz giganci medialni, tacy jak Storytel, czy The Washington Post.
Okej, ale: klonowanie głosu, które jest póki co o wiele bardziej zaawansowane, niż podrabianie fizycznego wizerunku prawdziwych ludzi, budzi zrozumiałe obawy wielu środowisk.
W zeszłym roku Vice dokumentował, jak stosunkowo łatwo jest przeprowadzać scamy finansowe za pomocą botów imitujących głos znany atakowanym osobom.
Osobna kwestia to egzystencjonalne zagrożenie tej technologii dla lektorów lub aktorów głosowych, którzy toczą walkę o zachowanie pracy oraz kontroli nad prawami do wizerunku.
Co dalej: twórcy Eleven Labs wydają się rozumieć zarówno potencjał, jak i ryzyka płynące z rozwoju ich produktu.
Środki z finansowania (łącznie firma zgarnęła już 101 mln dolarów) pójdą w dużej mierze na dalszy research i tworzenie systemów zabezpieczeń, które mają „zagwarantować bezpieczne i etyczne wykorzystanie technologii”.
Startup chce też zapewnić udział w zyskach dla wspomnianych już aktorów, lektorów i twórców internetowych, których rozpoznawalne głosy znajdą się w aplikacji w ramach marketplace’u.
4 WAŻNE RZECZY™

Olivier Douliery via AFP/Getty Images
🗳️🇺🇸 Trump zgarnia kolejny stan
Nikki Haley nie udało się sprawić niespodzianki w prawyborach partii Republikańskiej w New Hampshire, gdzie drugie zwycięstwo z rzędu odniósł Donald Trump.
Wg. wyników exit poll dla Associated Press były prezydent wygrał z przewagą 54.3% głosów do 44.7% swojej przeciwniczki.
Drugi triumf z rzędu praktycznie kończy dalsze rozważania na temat republikańskiej nominacji. Teraz dyskurs przeniesie się na to, kogo Trump dobierze na pozycję wiceprezydenta przed startem we właściwym wyścigu o Biały Dom.
Część analityków uważa, że zdecydowane i szybkie zwycięstwo Trumpa w prawyborach może grać na korzyść Demokratów.
Obóz Bidena już teraz może mobilizować niezdecydowanych wyborców hasłami walki o demokrację i powstrzymanie dyktatorskich zapędów byłego prezydenta.
💉🇨🇲 Kamerun zaczyna szczepić na malarię
W poniedziałek Kamerun rozpoczął pierwszy w historii Afryki program rutynowego szczepienia dzieci na malarię, w ramach którego rozdystrybuowane zostanie od 18 do nawet 30 milionów zastrzyków.
Obecnie 95% zachorowań na przenoszoną przez komary malarię występuje w Afryce, gdzie w samym 2022 roku zmarło z tej przyczyny ponad 600 tys. osób.
Organizowana przez WHO kampania opiera się na szczepionce brytyjskiego giganta farmaceutycznego — GSK i docelowo może objąć aż 30 afrykańskich krajów, które zgłosiły się do uczestnictwa.
Każdy pacjent objęty leczeniem musi otrzymać 4 dawki szczepionki, a w pierwszym roku działania Kamerun zakłada dotarcie do 250 tys. dzieci w wieku 0-5 lat, które są szczególnie narażone na działanie wirusa.
🔄🇺🇦 Resety i ułaskawienia w polskiej polityce
Wczoraj prezydent Andrzej Duda formalnie ułaskawił Macieja Wąsika i Mariusza Kamińskiego — byłych ministrów PiS, zamkniętych w więzieniu po wyroku skazującym za wałki z poprzedniej epoki (tj. próby umoczenia Andrzeja Leppera w afery korupcyjne w roku 2007).
Czas pokaże, jak decyzja Dudy wpłynie na jego wiarygodność i poparcie opinii publicznej. Z jednej strony prezydent spełnił wolę elektoratu swojej partii, z drugiej — podważył sens swojego częściowego ułaskawienia tych samych polityków sprzed 8 lat, które dało początek prawnemu pi*rdolnikowi, który toczy się aż do dzisiaj.
Politycy wyszli już na wolność i zapowiadają pojawienie się na kolejnych posiedzeniach Sejmu — na ten moment nikt już chyba nie wie, czy zgodnie z prawem mogą, czy też nie mogą brać w nich udziału.
Przy okazji: w tym tygodniu Donald Tusk odbył swoją pierwszą oficjalną wizytę zagraniczną jako premier Polski i odwiedził Kijów.
Zarówno polska, jak i ukraińska strona opisały to jako reset stosunków pomiędzy dwoma krajami, który ma zakryć ostatnie nieprzyjemności wygłaszane z obu stron oraz konflikty takie jak embargo ukraińskiego zboża, czy protesty polskich przewoźników wzdłuż wschodniej granicy.
Tusk zapewniał, że poparcie dla Ukrainy w czasach wojny jest najwyższym priorytetem, między wierszami zaznaczając, że zamierza mimo wszystko pilnować interesów gospodarczych Polski.
🇸🇪🇹🇷 Turcja akceptuje Szwecję w NATO
Wczoraj, po 4 godzinach debaty, parlament Turcji przegłosował poparcie dla dołączenia Szwecji do struktur sojuszu północnoatlantyckiego.
Do tej pory rząd Erdogana blokował ten ruch, argumentując, że Szwecja udziela azylu uchodźcom kurdyjskiego pochodzenia, których Ankara uważa za terrorystów, zagrażających bezpieczeństwu wewnętrznemu Turcji.
Ostatnim krajem, który wciąż nie wyraził zgody na poszerzenie sojuszu, pozostają zatem Węgry, na które spada teraz presja sprawnego zakończenia negocjacji.
Po zaspokojeniu żądań Viktora Orbána Szwecja będzie mogła sfinalizować wejście do NATO, jako ostatni z krajów skandynawskich, po zeszłorocznej akcesji Finlandii.
TECHNOLOGIA
Vision Pro wyprzedane

via Apple Official
Spin doktorzy zatrudnieni w Apple mogą odhaczyć pierwsze zadanie z to-do listy, po tym, jak firma wyprzedała cały zapas swoich debiutanckich gogli-narciarskich-z-kamerami, dwa dni po otwarciu preorderów.
Dla kontekstu: Apple Vision Pro — który dla niektórych jest najwybitniejszym osiągnięciem inżynieryjnym w historii firmy, a dla innych produktem, przez który Steve Jobs przewraca się w grobie — wszedł do przedsprzedaży w zeszły piątek.
Zestaw do VR był dostępny do zakupu wyłącznie dla amerykańskich klientów, którzy nie znaleźli lepszego zastosowania na wydanie $3499 (~14 135 PLN).
W cyferkach: choć zejście z całego stocku w zaledwie dwa dni brzmi jak całkiem udany debiut — Apple dość strategicznie podszedł do ilości egzemplarzy oferowanych na start.
Do tej pory wyprodukowano pomiędzy 60 a 80 tys. sztuk, a wg. analityków firma zebrała ok. 180 tys. opłaconych preorderów — co znaczy, że od piątku są już za półmetkiem wyścigu o pierwszy miliard dolarów w sprzedaży.
Taki wynik w świecie zestawów do VR musi budzić szacunek. W zeszłym roku cała branża wygenerowała 9.18 mld dolarów przychodu, co znaczy, że Apple zdążył już machnąć 15% zeszłorocznego wyniku w ciągu zaledwie kilku dni.
Okej, ale: producent iPhone’ów nie był do tej pory firmą specjalizującą się w bardzo drogich i bardzo niszowych produktach.
Przy 1.2 miliardzie klientów Apple na całym świecie Vision Pro dotarł obecnie do zaledwie 0.00015% z nich.
Nawet jeśli wysoki popyt na nowy produkt się utrzyma — produkcja jest na tyle złożona, że masowa ilość Vision Pro nieprędko trafi na półki sklepowe (choć trzeba przyznać, że kulisy produkcyjne wyglądają sexy).
Co dalej: analitycy rynku elektroniki użytkowej nie wróżą długiego miesiąca miodowego dla Vision Pro, które poza swoją zaporową ceną jest też krytykowane za wąski wybór przystosowanych aplikacji i zwyczajnie zbyt dużą wagę do codziennego użytkowania.
To nie znaczy, że Apple nie będzie pchał swoich nieograniczonych wręcz zapasów gotówki na promowanie najnowszego dzieła.
W pierwszym ruchu firma zaoferowała wyższe wynagrodzenie per stream dla artystów muzycznych, którzy dostosują swoje nagrania pod tzw. przestrzenne audio dostępne w headsecie.
Premiera, póki co, zyskała też przychylność inwestorów — po solidnym dołku akcje Apple zaczęły wreszcie odbijać, a firma wróciła właśnie na uzurpowany ostatnio przez Microsoft fotel największej korporacji na świecie.
NEWSROOM

via Getty Images
Netflix cały na biało
Streamer wykazał się dobrym timingiem i opublikował wczoraj rekordowe wyniki za poprzedni kwartał, połączone z rekordowym kontraktem na transmisje jedynego słusznego sportu przyszłości, czyli wrestlingu.
W Q4 Netflix dodał 13.1 mln subskrybentów globalnie, wykręcając przy tym $938 mln zysku i zwiększając marżę operacyjną dwukrotnie w porównaniu z tym samym okresem rok wcześniej.
Jednocześnie firma podpisała 10-letnią umowę z World Wrestling Entertainment na rekordową kwotę 5 miliardów dolarów, jasno sygnalizując, że następną dużą kategorią rozrywki Netflixa będzie sport na żywo.
W okresie, w którym pozostałe platformy streamingowe tną koszty, ile wlezie, Netflix wydaje się tylko nabierać wiatru w żagle.
W zeszłym roku firma zdołała podnieść ceny, zakazać współdzielenia haseł, wprowadzić tańszy plan z reklamami i oszczędzić na najdroższych, amerykańskich produkcjach filmowych dzięki wielomiesięcznym strajkom w Hollywood.
Po wczorajszym ogłoszeniu wyników finansowych akcje skoczyły o 5%, a wycena giełdowa jest na najwyższym poziomie od stycznia 2022.
Chłopi bez Oscara
Wczoraj ogłoszono nominacje do rozdawanych w marcu Oscarów, które — zgodnie z oczekiwaniami — zdominował nierozłączny Barbenheimer.
Przy czym Oppenheimer (13) wyraźnie wyprzedził Barbie (8) w liczbie nominacji. O ile Cillian Murphy będzie rywalizował o nagrodę dla najlepszego aktora pierwszoplanowego, tak już Margot Robbie nie załapała się do walki o tytuł najlepszej aktorki.
Klinem pomiędzy dwa największe hity zeszłego roku wciął się Martin Scorsese i jego Czas krwawego księżyca, który otrzymał aż 10 nominacji.
Znaczących akcentów polskich zabraknie, po tym, jak zgłoszeni przez Polską Komisję Oscarową Chłopi nie doczekali się wyróżnienia w kategorii Animacja.
Rozdanie nagród zaplanowane jest na 11 marca (lub godzinę 1 w nocy 12 marca, w naszej strefie czasowej).
INNE RZECZY
Słowa prawdy od AI. Chatbot na stronie DPD przyznał, że jest to najgorsza firma kurierska na świecie.
YouTube bierze się za Brauna. Z serwisu zniknęło już 11 filmików Grzegorza, który przy 151 tys. subskrybentach okazuje się całkiem wziętym youtuberem.
Wszyscy dorastają. Reddit planuje wkroczyć w dorosłość i przeprowadzić IPO na amerykańskiej giełdzie w marcu tego roku.
W lotnictwie dalej ciekawie. Lot z Manchesteru do Nowego Jorku został odwołany, po tym, jak pasażer dostrzegł przez okno, że w jednym ze skrzydeł brakuje 4 śrubek.